01.01.2009 ?–zel ya?Ÿam bitti
(Cumhuriyet Gazetesi)- Teknolojideki hızlı geli?Ÿmelere paralel yasal düzenlemelerin yapılmaması gizlili?Ÿi ortadan kaldırdı
??–zel hayat kalmadı?
Türkiye Bili?Ÿim Derne?Ÿi Ba?Ÿkanı Turhan Mente?Ÿ, 2003 yılından beri ?Ki?Ÿisel Bilgilerin Korunması Hakkında Yasa?nın çıkarılamadı?Ÿına dikkat çekerek, yasa çıkmadı?Ÿı sürece ba?Ÿta dinleme olmak üzere ki?Ÿisel bilgilerin çe?Ÿitli yöntemlerle elde edilmesinin önüne geçilemeyece?Ÿini söyledi.
MAHMUT lLICALI - ANKARA ?
Türkiye?de bili?Ÿim alanında ya?Ÿanan hızlı geli?Ÿmelere kar?Ÿın gerekli yasal düzenlemelerin yapılmaması, var olanların uygulanmaması ki?Ÿisel bilgilerin ve özel hayatın gizlili?Ÿini ortadan kaldırdı. Bili?Ÿim uzmanları, dileyen herkesin istedi?Ÿi bir ki?Ÿiyi rahatlıkla dinleyebilece?Ÿini ve ki?Ÿisel bilgilerini ö?Ÿrenebilece?Ÿini belirtirken bu alandaki yasal eksikli?Ÿin bir an önce giderilmesi gerekti?Ÿini vurguluyor.
Türkiye Bili?Ÿim Derne?Ÿi (THD) Ba?Ÿkanı Turhan Mente?Ÿ, Türkiye?de 2003 yılından beri AB?ye uyum yasalarından biri olan ?Ki?Ÿisel Bilgilerin Korunması Hakkında Yasa?nın çıkarılamadı?Ÿına dikkat çekti. Söz konusu yasanın 3 kez TBMM?de kadük oldu?Ÿunu kaydeden Mente?Ÿ, yasa çıkmadı?Ÿı sürece ba?Ÿta dinleme olmak üzere ki?Ÿisel bilgilerin çe?Ÿitli yöntemlerle elde edilmesinin önüne geçilemeyece?Ÿini söyledi. Türkiye?de bu konuda ciddi bir yasal eksikli?Ÿin oldu?Ÿunu ifade eden Mente?Ÿ, ?Devlet kurumları da dinlemeyi istedikleri gibi yapabiliyorlar. Bu durum güncel haberlerden de anla?Ÿılıyor? dedi. ?œzerinde durulması gereken en önemli konunun ?ki?Ÿisel haklar? oldu?Ÿunu kaydeden Mente?Ÿ, ?Bu, ülkemizde bir türlü becerilemiyor. Ki?Ÿisel hayata müdahale güvenlik ve terör gerekçesiyle yapıldı?Ÿı söylenir ama amacın dı?Ÿında bilgi toplandı?Ÿı ve ba?Ÿka amaçlarla bu bilgilerin kullanıldı?Ÿını da gördük. Teknoloji hızlı ilerledi?Ÿi için bununla ilgili yasal düzenlemeler de onun arkasından geliyor? diye konu?Ÿtu. Dinlemenin yanı sıra ki?Ÿisel bilgilerin ba?Ÿka yöntemlerle de elde edilebilece?Ÿine dikkat çeken Mente?Ÿ, ?Ÿunları dile getirdi: ?Ki?Ÿisel bilgilerin en önemlisi biyometrik bilgilerdir. Bunlar, parmak izi, DNA?si, yüz tanımlaması gibi bilgilerdir. Bu bilgilerin ülkemizde maalesef yasal olarak verilmesi isteniyor. Geli?Ÿmi?Ÿ hiçbir ülkede bu tür bir uygulama yoktur. Geli?Ÿmi?Ÿ ülkeler ancak di?Ÿer ülkelerden gelen insanlar için bunu yaptırım haline getirmektedir. ABD ve İngiltere?ye gitmeniz söz konusu oldu?Ÿu zaman 10 parmak izinizi vermek zorundasınız. DNA bilgilerinin verilmesi kadar tehlikeli bir konu yok. DNA bilgilerine ba?Ÿlı olarak gelecek yıllarda kimyasal silahların üretilece?Ÿi söyleniyor. Bu ciddi bir tehlike.? Türkiye?de ki?Ÿilerin sa?Ÿlık bilgilerinin bir araya getirilmesi konusunda yapılan çalı?Ÿmalar bulundu?Ÿunu belirten Mente?Ÿ, teknolojinin getirdi?Ÿi kolaylıklarla insanların bütün bilgilerinin bir araya toplanmasını do?Ÿru bulmadı?Ÿını kaydetti.
?TEKNOLOJİ GECEKONDU GİBİ GELİ?žTİ?
Türkiye Bilgisayar Mühendisleri ve Programcıları Derne?Ÿi (TBMPD) Genel Ba?Ÿkanı Yılmaz Sönmez de, Türkiye?de yasal tedbir olmadı?Ÿı için dileyen herkesin istedi?Ÿi ki?Ÿiyi dinleyebilece?Ÿine dikkat çekti. 3 farklı dinleme yöntemi bulundu?Ÿunu belirten Sönmez, ?Devletin yanı sıra ba?Ÿka ki?Ÿiler de dinleme yapabilir. Bunlar, cep telefonu, ev telefonu, internet ya da havadan frekans dinlemesi olabilir? dedi. Türkiye?de teknolojinin hızlı, fakat ?gecekondu? gibi geli?Ÿti?Ÿini belirten Sönmez, buna ba?Ÿlı olarak bu sorunların ya?Ÿandı?Ÿını kaydetti.
BAKANLIK: YETKİ VERMEDİK
YARSAV: Bakanlık topu taca atıyor
Adalet Bakanlı?Ÿı, müfetti?Ÿlere, yargıç ve savcıların telefonlarını mahkeme kararı olmaksızın dinleyebileceklerine ili?Ÿkin yetki verilmedi?Ÿini savundu. YARSAV Ba?Ÿkanı ise yönetmelikle müfetti?Ÿlere açıkça yetki tanındı?Ÿını, son sözü Danı?Ÿtay?ın söyleyece?Ÿini kaydetti.
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Adalet Bakanlı?Ÿı, Tefti?Ÿ Kurulu Yönetmeli?Ÿi?nde yapılan de?Ÿi?Ÿiklikle müfetti?Ÿlere, yargıç ve savcıların telefonlarını mahkeme kararı olmaksızın dinleyebileceklerine ili?Ÿkin yetki verilmedi?Ÿini savundu. Yönetmeli?Ÿin iptali istemiyle dava açan YARSAV Ba?Ÿkanı ?–mer Faruk Emina?Ÿao?Ÿlu ise yönetmelikle müfetti?Ÿlere açıkça yetki tanındı?Ÿını belirterek, ?Suç ?Ÿüphesinin bulunmadı?Ÿı inceleme a?Ÿamasında dinlemeye olanak sa?Ÿlanıyor? dedi.
Tefti?Ÿ Kurulu Yönetmeli?Ÿi?ne yapılan bir ekleme ile adalet müfetti?Ÿlerine yargıç ve savcıları dinleme yetkisi verilmesi tartı?Ÿması Adalet Bakanlı?Ÿı ile yönetmeli?Ÿin iptali için dava açan YARSAV?ı kar?Ÿı kar?Ÿıya getirdi. Adalet Bakanlı?Ÿı?ndan yapılan yazılı açıklamada, ?Yönetmelikte delil toplama i?Ÿlemleri sırasında dikkate alınaca?Ÿı açıkça vurgulanan Ceza Muhakemesi Kanunu uyarınca ileti?Ÿimin dinlenmesi ancak hâkim kararıyla yapılabilmektedir. Adalet müfetti?Ÿlerinin, hâkim kararı olmadan ileti?Ÿimin tespiti, dinlenmesi ve kayda alınması konusunda bir yetkileri bulunmamaktadır. Haberlere konu olan Tefti?Ÿ Kurulu yönetmeli?Ÿiyle de müfetti?Ÿlere böyle bir yetkinin tanınması söz konusu de?Ÿildir? denildi.
?SON S?–Z?œ DANI?žTAY VERECEK?
Danı?Ÿtay İdari Dava Daireleri Kurulu?na yönetmeli?Ÿin iptali istemiyle dava açan YARSAV?ın Ba?Ÿkanı Emina?Ÿao?Ÿlu ise, yönetmeli?Ÿin 98. maddesinin inceleme ve soru?Ÿturmayı düzenlendi?Ÿini anımsatarak, ?Hâkimler ve Savcılar Yasası?nın çok çok ötesine geçerek, haberle?Ÿmenin dinlenmesi ancak yasa ile olabilecekken yönetmelikle müfetti?Ÿlere açıkça bu yetki tanınmı?Ÿtır? dedi. Yetkinin müfetti?Ÿlerce nasıl kullanılaca?Ÿının yönetmelikte gösterilmedi?Ÿini kaydeden Emina?Ÿao?Ÿlu, ?Ÿunları söyledi: ?Burada tanınan yetki ister mahkeme kararıyla olsun, ister müfetti?Ÿler yoluyla olsun inceleme a?Ÿamasını kapsamaktadır. Oysa ki kuvvetli suç ?Ÿüphesinin bulunmadı?Ÿı inceleme a?Ÿamasında ne mahkeme kararıyla ne de müfetti?Ÿlerce dinleme yapılabilir. Ceza Muhakemesi Kanunu?na göre dinleme ancak kuvvetli ?Ÿüphe varsa ya da ba?Ÿkaca yoldan delil elde edilemiyorsa yapılır. Yargıç ve savcılar istihbari amaçlı dinlenemeyeceklerine göre yönetmelikle inceleme a?Ÿamasında bu imkân neden yaratıldı? Bir suç isnadının olmadı?Ÿı inceleme a?Ÿamasında yöntemi ne olursa olsun; ister mahkeme ister müfetti?Ÿ eliyle yargıç ve savcılar dinlenemez. Yönetmelikle inceleme a?Ÿamasında böyle bir yetkiyi veremezsiniz, hatta yasayla bile veremezsiniz. Yönetmelik inceleme a?Ÿamasında dinlemeyi olanaklı kılmı?Ÿtır. Zaten inceleme a?Ÿamasında dinlemeye olanak sa?Ÿlanması tartı?Ÿma konusudur. Biz yönetmeli?Ÿin iptali için Danı?Ÿtay?a dava açtık. Son sözü Danı?Ÿtay söyleyecektir.?
CHP?DE ?B?–CEK? SEFERBERLİ?žİ
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - CHP yönetimi, Genel Sekreter Yardımcısı Algan Hacalo?Ÿlu?nun odasında ?böcek? olarak adlandırılan dinleme cihazı bulunmasının ardından alarma geçti. Dinleme cihazları konusunda profesyonel bir elektronik ?Ÿirketiyle anla?Ÿan CHP, pazartesi günü genel merkezi tepeden tırna?Ÿa arattıktan sonra, bulunacak ipuçlarına göre yasal yollara ba?Ÿvuracak. ?–nceki gün ortaya çıkan böcek skandalının ardından CHP Genel Merkez yönetimi, bir yandan cihazın kim ya da kimler tarafından yerle?Ÿtirilmi?Ÿ olabilece?Ÿi, ba?Ÿka yerlerde de bu cihazlardan olup olmadı?Ÿı konusunda ara?Ÿtırma yaparken, di?Ÿer yandan, bundan sonra bu tür giri?Ÿimlere kar?Ÿı alınacak önlemler konusunda çalı?Ÿma yürütüyor.
?İ?‡İ?žLERİ BAKANLI?žI?NA G?œVEN KALMADI, BİZ ARA?žTIRACA?žIZ?
CHP Genel Sekreter Yardımcısı Mehmet Sevigen, genel merkezde kapsamlı bir ara?Ÿtırma yapılaca?Ÿını söyledi. Sevigen, ?Ÿu anda özel olarak ?Ÿüphelendikleri birileri olmadı?Ÿını, akıllara çe?Ÿitli olasılıklar geldi?Ÿini ifade etti. AKP?den çok sayıda belediye ba?Ÿkanının CHP?ye geçmek istedi?Ÿini ya da geçti?Ÿini kaydeden Sevigen, ?Seçimler yakla?Ÿıyor, bunlara dönük bir operasyon olabilir mi, akla geliyor. Artık dinleme konusunda İçi?Ÿleri Bakanlı?Ÿı?na da güven kalmadı, at izi it izine karı?Ÿmı?Ÿ vaziyette. Onun için önce kendi içimizde ara?Ÿtırma yapaca?Ÿız. Sa?Ÿlam deliller elde etti?Ÿimiz takdirde, suç unsuru varsa yargıya ba?Ÿvuraca?Ÿız? dedi.
Anayasa Mahkemesi telefon dinleme yasasının iptali davasını 3 yıldır görü?Ÿmüyor
Sezer gitti, dava bitmedi
İLHAN TA?žCI
ANKARA - Telefon dinleme tartı?Ÿmalarına her geçen gün yenileri eklenirken 10. Cumhurba?Ÿkanı Ahmet Necdet Sezer?in dinlemelerin dayana?Ÿı yasanın iptali istemiyle üç yıl önce 2005/85 esas numarasıyla açtı?Ÿı davayı Anayasa Mahkemesi halen karara ba?Ÿlamadı. Mahkemede bekleyen yasayla adli soru?Ÿturmadaki dinleme dı?Ÿında jandarma, emniyet ve MİT?e istihbari amaçlı dinleme yetkisi de getirildi. 11 bin yargıç ve savcı ile 250 Yargıtay, 90 Danı?Ÿtay üyesi ve 61 bin avukat da bu kapsamda dinlenebilenler arasında yer alıyor.
Ergenekon soru?Ÿturmasında suça ili?Ÿkin ku?Ÿku olmamasına kar?Ÿın istihbari (önleme) amaçlı dinlemelerin de yapılması ve son olarak da Adalet Bakanlı?Ÿı müfetti?Ÿlerine inceleme a?Ÿamasında bile yargıç ve savcıları dinleme yetkisi tanınması tartı?Ÿmalara neden olurken tartı?Ÿmalı dinlemelerin dayana?Ÿı yasanın iptal istemiyle dava açılmasının üzerinden üç yıl geçti. AKP tarafından hazırlanan telefon dinlemelere ili?Ÿkin Bazı Kanunlarda De?Ÿi?Ÿiklik Yapılmasına Dair Kanun, 3 Temmuz 2005 tarihinde TBMM?de kabul edildi. Dönemin Cumhurba?Ÿkanı Ahmet Necdet Sezer, yasanın yürürlü?Ÿünün durdurulması ve iptali istemiyle Anayasa Mahkemesi?ne dava açtı. Sezer?in iptalini istedi?Ÿi yasal düzenleme öncesi yalnızca adli soru?Ÿturmalar nedeniyle dinleme yapılabiliyordu. Ancak dava konusu olan yasa ile suç olmaksızın da dinleme yapılabilmesi yolunu açan istihbari amaçlı dinleme getirildi.
Yasaya göre, hâkim kararı veya gecikmesinde sakınca bulunan hallerde Emniyet Genel Müdürü veya İstihbarat Dairesi Ba?Ÿkanı?nın yazılı emriyle, telekomünikasyon yoluyla yapılan ileti?Ÿimin tespit edilmesine olanak sa?Ÿlanıyor. Yasa ile numaraların tespit edilmesi, telefonların dinlenmesi ve kayda alınabilmesi yoluna gidilebiliyor. Ayrıca yapılacak dinlemeler Telekomünikasyon Kurumu bünyesinde, Kurum ba?Ÿkanına do?Ÿrudan ba?Ÿlı ?Telekomünikasyon İleti?Ÿim Ba?Ÿkanlı?Ÿı? adıyla kurulan tek bir merkezden yürütülüyor. Ba?Ÿkanlıkta Milli İstihbarat Te?Ÿkilatı, Emniyet Genel Müdürlü?Ÿü ve Jandarma Genel Komutanlı?Ÿı?nın ilgili birimlerinden birer temsilci bulunuyor.
Telekomünikasyon İleti?Ÿim Ba?Ÿkanı, Telekomünikasyon Kurumu Ba?Ÿkanı?nın teklifi üzerine Ba?Ÿbakan tarafından atanıyor. Yasa yapım a?Ÿamasındayken yürütmeye tanınan bu yetkinin kurumsal güvenceyi sa?Ÿlamadı?Ÿı ele?Ÿtirileri öne çıkmı?Ÿtı. Suç olmaksızın da dinleme yapılabilir olmasının ki?Ÿi hak ve özgürlüklerini tehdit edece?Ÿi kaygısı dile getirilmi?Ÿti.
?Dinlemeleri bizzat iktidar yaptırıyor?
CHP?li Okay: Yakında bu i?Ÿin sonu, dinleme sonucunda insanların kapısına çarpı i?Ÿareti koymaya kadar gidecek. MHP?li Vural: Demokrasiye a?Ÿır darbe
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Muhalefet,Adalet Bakanlı?Ÿı Tefti?Ÿ Kurulu yönetmeli?Ÿinde yapılan de?Ÿi?Ÿiklikle, adalet müfetti?Ÿlerine yargıç ve savcıları dinleme yetkisi verilmesini ?demokrasiye darbe? olarak nitelendirdi.
CHP Grup Ba?Ÿkanvekili Hakkı Süha Okay, Türkiye?de herkesin dinlendi?Ÿinin artık bir gerçek oldu?Ÿunu ve siyasi iktidarın da bunu gayet iyi bildi?Ÿini belirterek, ?İktidar bunun üstünü örtmeye çalı?Ÿıyor? dedi. ?Dinlemeleri bizzat iktidar yaptırıyor? diyen Okay, ?Bu ülkenin hâkimi, savcısı, Adalet Bakanlı?Ÿı yönetmeli?Ÿiyle dinlenebiliyorsa, kim kime güvenecek? İnsanlar birbirleriyle nasıl ileti?Ÿim kuracaklar. Bu yakla?Ÿım insanların ?benden yana olanlar, olmayanlar? diye ayrı?Ÿmasının yolunu açacak. Yakında da bu i?Ÿin sonu, dinleme sonucunda insanların kapısına çarpı i?Ÿareti koymaya kadar gidecek. Ula?Ÿtırma Bakanı 70 milyonun izlendi?Ÿini söylüyor. Artık bunun kapatılacak, üstü örtülecek yanı kalmamı?Ÿtır. İktidar suçüstü yakalanmı?Ÿtır. Ama buna ra?Ÿmen, dinleme iktidarın ho?Ÿgörüsü ve kendi siyasal hesaplarıyla kararlı bir ?Ÿekilde sürdürülüyor? görü?Ÿünü dile getirdi.
MHP Grup Ba?Ÿkanvekili Oktay Vural ise adalet müfetti?Ÿlerine, yargıç ve savcıları dinleme yetkisi verilmesinin tam anlamıyla ?demokrasiye indirilmi?Ÿ a?Ÿır bir darbe? oldu?Ÿunu söyledi. Bu yakla?Ÿımın aynı zamanda yargıç ve savcılara yönelik bir tehdit oldu?Ÿuna i?Ÿaret eden Vural, ?Bu jurnalci bir rejimin yansıması, herkes birbirini dinliyor? dedi.
YABANCI DİPLOMATLAR
?Sovyetler?in son dönemine benziyor?
MAHMUT G?œRER
ANKARA - Türkiye?deki büyükelçiliklerde görev yapan diplomatlar, son dönemde ardı ardına ortaya çıkan ?dinleme? skandalları nedeniyle tedirginlik ya?Ÿarken, süreci ?Sovyetler Birli?Ÿi?nin son dönemlerine benziyor? ?Ÿeklinde de?Ÿerlendiriyor. Yabancı diplomatlar telefon dinlemelerine takılmamak için görü?Ÿme sürelerini ?en aza? indirmeye dikkat ettiklerini de belirtiyor.
Ergenekon soru?Ÿturması ile gündeme gelen telefon dinlemeleri, Türkiye?deki yabancı diplomatlar tarafından hem ilgi hem de tedirginlikle izleniyor. Ankara?daki yabancı diplomatik kaynaklar, gerek telefon gerekse elektronik posta trafiklerinde özel ya?Ÿamlarına ili?Ÿkin ifadelere yer vermekten çekindiklerini belirtiyor. Cumhuriyet?e bilgi veren bir yabancı misyon temsilcisi, süreci daha önce görev yaptı?Ÿı Sovyetler Birli?Ÿi ile kar?Ÿıla?Ÿtırırken, ?Türkiye?nin içinde bulundu?Ÿu bu durum ne yazık ki, bize Sovyetler Birli?Ÿi?nin son dönemlerini anımsatıyor? de?Ÿerlendirmesini yaptı. Kaynaklar bu nedenle önlem olarak yaptıkları telefon görü?Ÿmelerini en aza indirdiklerini kaydediyorlar. Kaynaklar, Türkiye?nin AB üyeli?Ÿi için mücadele etti?Ÿi bir dönemde bu tür sıkıntılar ya?Ÿanmasının, müzakere sürecini de yakından etkileyebilece?Ÿini ifade ediyor. Kaynaklar telefon dinlemelerin Türkiye?nin AB nezdindeki saygınlı?Ÿını da zedeleyece?Ÿine vurgu yaparak, ?Hükümet AB yasalarını çıkarmak için çaba gösterebilir ve yasaları çıkarabilir. Ancak bunları uygulamadıktan sonra üyelik sürecinin ilerlemesi de beklenmemeli? görü?Ÿünü dile getiriyor.
Cumhuriyet Gazetesi ? 01.01.2009