YARGI?‡LAR VE SAVCILAR BİRLİ?žİ

YARSAV

BASIN A?‡IKLAMASI

Yargı organlarınca zamana?Ÿımı ile ilgili kararlar verildi?Ÿi kamuoyuna yansıdıkça, kamuoyunda bu konuya yönelik tartı?Ÿmalar artmakta, kamu vicdanında rahatsızlık yaratan bu durumun sorumlusu olarak, i?Ÿin kayna?Ÿına inilmedi?Ÿi için yargı organları görülmektedir.

Yargı organlarının özellikle i?Ÿ yükü ile ilgili sorunlarının çözümü konusunda gerçekçi adımların atılmaması, zamana?Ÿımı konusunun gündemden dü?Ÿmemesine neden olmaktadır. Ancak ya?Ÿanan bu süreçteki en önemli etkenin, yeniden yapılan temel yasalar ile bu temel yasalarda kısa süre içerisinde gidilen de?Ÿi?Ÿiklikler oldu?Ÿu bilinmelidir.

01.6.2005 tarihinde yürürlü?Ÿe giren 5237 sayılı Türk Ceza Yasası nedeniyle, 01.6.2005 tarihinden önce kesinle?Ÿen davalar, yeni yasalar nedeniyle uyarlama yargılamasına konu edilmi?Ÿ, bu kapsamda bulunan tüm dosyalar yeniden ele alınarak incelenmi?Ÿtir. Yargıdaki i?Ÿlere birde incelenen bu dosyalar ve temel yasaların yarattı?Ÿı belirsizlikler de eklenince, geçmi?Ÿteki ve aynı olanaklarla çalı?Ÿan yargının i?Ÿ yükü katlanarak artmı?Ÿ, ancak konunun yasal düzenleme ile çözümüne yönelik hiçbir gerçekçi adım atılmamı?Ÿtır.

Yeni TCY 01.6.2005 tarihinde yürürlü?Ÿe girdi?Ÿinde Yargıtay?da inceleme a?Ÿamasında bulunan dosyalar, yeni temel yasaların gözetilmesi gere?Ÿi nedeniyle esasa girilmeden bozularak yerel mahkemelere gönderilmi?Ÿtir. Bu süreçte temel yasalarda tekrar yapılan de?Ÿi?Ÿiklikler belirsizlikleri artırmı?Ÿtır. Yine bu süreçte 23.01.2008 tarih ve 5728 sayılı Yasa?nın 562 nci maddesi ile yapılan de?Ÿi?Ÿiklikle, ?hükmün açıklanmasının geri bırakılması kurumunun kapsamı geni?Ÿletilerek, atılı suçun takibinin ?Ÿikayete ba?Ÿlı olup olmadı?Ÿına bakılmaksızın, iki yıl ve daha az süreli hapis cezaları ile adli para cezalarına mahkümiyet durumunda hükmün açıklanmasının geri bırakılmasının? uygulanabilirli?Ÿi getirilmi?Ÿtir ki; bu de?Ÿi?Ÿiklik, yerel mahkemelerce verilen ve hatta daha önce temel yasalar gerekçe gösterilerek bozulan kararların, bu de?Ÿi?Ÿiklik nedeniyle tekrar bozulmasına neden olmu?Ÿ, bu ?Ÿekilde Yargıtay 2005 yılından itibaren ço?Ÿunlukla i?Ÿin esasına giremeyerek üstelik a?Ÿırı i?Ÿ yükü altında çalı?Ÿmak durumunda bırakılmı?Ÿ, her seferinde yeni bir yasa de?Ÿi?Ÿikli?Ÿi ile bozulan ve bu ?Ÿekilde yerel mahkemelerle Yargıtay arasında postada mekik dokuyan dosyalar, akan zamana yenik dü?Ÿmü?Ÿ, genel ceza (yargılama) hukukunun nadiren uygulanan bir kurumu olan zamana?Ÿımı kurumu, adeta gündelik uygulamanın bir parçasına dönü?Ÿmü?Ÿtür.

Yeni temel yasaların söz konusu oldu?Ÿu dönemde Yargıtay?ın, yeni yasalar nedeniyle ya?Ÿanan sorunların çözümüne içtihatlarıyla katkı sa?Ÿlaması beklenirken, bu durum tam tersine Yargıtay?ın ?i?Ÿin esasına girebildi?Ÿi? dosya sayısını azaltmı?Ÿ, yeni temel yasaların yarattı?Ÿı belirsizlikleri giderecek içtihatların yeterince ortaya çıkamamasına neden olmu?Ÿtur.

Yeni temel yasalarla zamana?Ÿımı süreleri uzatılmı?Ÿ ise de, 01.6.2005 tarihinden önce i?Ÿlenen suçlarla ilgili olarak devam eden davalarda, yürürlükten kalkan 765 sayılı TCY?nın zamana?Ÿımı ile ilgili hükümleri, halen ?lehe yasa boyutuyla? uygulanmakta olup, 01.6.2005 tarihinde yürürlü?Ÿe giren 5237 sayılı TCY?nin zamana?Ÿımı ile ilgili hükümleri bu davalarda uygulanamamaktadır.

İHAM, Belçika hakkında verdi?Ÿi ?Coeme ve di?Ÿerleri/Belçika? kararında, ?yasa de?Ÿi?Ÿikli?Ÿi ile zamana?Ÿımının uzatılması durumunda, ?uzayan zamana?Ÿımı hükümlerinin? devam eden davalarda da uygulanabilmesini sa?Ÿlayan hükümlerin, zamana?Ÿımının maddi ceza de?Ÿil yargılama hukuku kurumu oldu?Ÿundan hareketle İHAS?ne aykırı olmadı?Ÿına? hükmetmi?Ÿtir.

?œlkemizde yeni temel yasalar yapılırken, İHAM kararlarına paralel düzenlemelerin yapıldı?Ÿı belirtilmesine ra?Ÿmen, aksi yönde hareket edilmesi önemli bir eksikliktir. Bu durum, yasa yapımında evrensel hukukun en azından ciddi biçimde izlenmedi?Ÿini ve kalitenin azalmasını ortaya koymaktadır. Anayasa?nın 38/2 nci maddesindeki, ?zamana?Ÿımı konusunda lehe yasanın uygulanaca?Ÿı yolundaki düzenlemenin kaldırılmaması?, Anayasa?daki bu olumsuz düzenlemenin ?–zbudun tasla?Ÿı olarak bilinen Anayasa tasla?Ÿında bile korunması; uzayan zamana?Ÿımı hükümlerinin önceki olaylara uygulanması yolunda irade ta?Ÿınmadı?Ÿını göstermektedir. Bu sonuç zamana?Ÿımına u?Ÿrayan dava sayısını artırmı?Ÿtır ki, bu durum kamu vicdanını yaralamakta, ?adı konulmamı?Ÿ bir genel af benzeri? tabloyu ortaya çıkarmaktadır.

Sonuçta yargı organları, hukuksal sorunların adil bir çözüme kavu?Ÿturulmasını sa?Ÿlayan ve toplumsal barı?Ÿa katkısı olan kurumlar olmaktan uzakla?Ÿtırılarak, toplumdaki hukuk ve adalet algısı erozyona u?Ÿratılmı?Ÿ, toplumda çözümlerin yargı dı?Ÿında ya da yürütme merkezli aranmasına neden olunmu?Ÿtur.

?–zetle;

Yeni TCY ile zamana?Ÿımı uzatılmı?Ÿ ise de, bu de?Ÿi?Ÿikli?Ÿin 01.6.2005 tarihi itibarıyla devam eden davalara da uygulanabilmesini sa?Ÿlayan hükümler getirilmeden, bu ba?Ÿlamda Anayasa de?Ÿi?Ÿikli?Ÿine gidilmeden, ?a?Ÿırı yasama uygulamasıyla? hükmün esasına girilmesini engelleyen ve yeni yeni bozma nedenleri yaratan yasal de?Ÿi?Ÿikliklerin üst üste yapılması, ?yargı organlarının etkili denetim olanaklarını? ortadan kaldırılmı?Ÿtır.

İ?Ÿte bu süreç 01.6.2005 ten önce i?Ÿlenen suçlarda zamana?Ÿımının fazlasıyla söz konusu olmasına neden olmu?Ÿtur.

Yargı organlarının zamana?Ÿımının dolması nedeniyle verdikleri dü?Ÿme kararları ele?Ÿtirilirken, konunun normatif boyutunun da gözetilmesi, hukuk literatüründe ?a?Ÿırı yasama faaliyeti? olarak isimlendirilen duraksız, ele?Ÿtirisiz ve hızlı yasa de?Ÿi?Ÿikliklerinin adil yargılanma hakkını zedeleyici sonuçlar yarattı?Ÿının, yasaların kamuoyunca bilinirli?Ÿini azalttı?Ÿının, belirsizlikleri ve zamana?Ÿımı uygulamalarını artırdı?Ÿının bilinmesi; bu olumsuzlukları önleyici yasal düzenlemelere, sivil toplum nezdinde gerekli tartı?Ÿma ve ara?Ÿtırma ko?Ÿulları yaratılarak gidilmesi gerekti?Ÿinin görülmesi, yargı organları hakkında yaratılmak istenen birtakım önyargıları ve yanlı?Ÿ anlamaları önleyecektir.

Kamuoyuna saygı ile duyurulur. 23.12.2008

YARSAV Y?–NETİM KURULU